فن بیان در حقیقت همان توان سخن گفتن (در هر شرایط و زمان) است. زمانی که صحبت از فن بیان به میان می آید، جدا از این که شما چه کسی هستید؟ چه کاری دارید؟ با چه کسی صحبت می کنید، توانایی برقراری ارتباطتان اهمیت پیدا می کند.
زمانی نیاز به فن بیان و بهبود آن در خود دارید که لازم است از زبان خود استفاده کنید. اگر می خواهید با دوستان خود ارتباط خوبی برقرار کنید، روابط عمومی خوبی داشته باشید، منظور خود را به درستی به مخاطبانتان منتقل کنید و همچنین کاری کنید که بقیه از همنشینی و مصاحبت با شما لذت ببرند، باید فن بیان خوبی داشته باشید.
از طرف دیگر، ما انسان ها مدام با یکدیگر در ارتباطیم. ارتباطاتی که از طریق کلام و گفت و گو شکل می گیرند و ادامه پیدا می کنند. همه ارتباطات ما از قبیل کاری و شخصی مبتنی بر کلام و فن بیان هستند.
فن بیان نقش مهمی را در زندگی ما بازی می‌کند، تا جایی که می توان آن را به عنوان یک فن و یا مهارت معرفی کرد. مهارتی که همه ما به آن نیازمندیم.
ویژگی های فن بیان مناسب
ما باید کلمات و سخنان خود را در زمان مناسب و با لحن و شیوه مناسب با دیگران به اشتراک بگذاریم. البته که این تعریفی کلی است و ما نیاز داریم که کمی دقیق تر هر یک از این ویژگی ها را مورد بحث قرار دهیم.
انتخاب کلمات، برجسته ترین نکته برای فن بیان قوی!
دکتر مهدی آنت توصیه می کند پیش از شروع هر صحبت و مکالمه ای، بهترین کلمات را انتخب کنید. ابتدا باید نسبت به آنچه می خواهیم بگوییم یک دید کلی داشته باشیم و سپس به سراغ بیان آن برویم.
در واقع یکی از مهم ترین مشکلاتی که افراد در گفت و گو های خود تجربه می کنند این است که در انتخاب کلمات موفق نیستند. این اتفاق باعث می شود که نتوانند بیان خوبی داشته باشند. در واقع هر کلمه معنی و مفهوم خاص خود را دارد و بسیار پیش می آید که در موقعیتی ما انتخاب های متعددی داشته باشیم، با این حال همیشه یک سری کلمات بهتر و دقیق تر منظور و سخن ما را منتقل می کنند.
پس اولین قدم در پرورش فن بیان داشتن دید مناسب از کلمات و انتخاب هوشمندانه آنان است. پیشنهاد ما به شما برای مطالعه بیشتر بازدید از مقاله ادراک مشتری به چه معناست؟ در وبسایت دکتر مهدی انت می باشد.
زمان و مکان گفتگو، در خوب یا بد بودن فن بیان شما موثر است!
یکی دیگر از مسائلی که در رابطه با فن بیان مطرح است، زمان و مکان گفت و گو است. سخن معروف هر سخن جای و هر نکته مکانی دارد به این تعریف بر می گردد. در واقع با توجه هدف و موضوعی که در ذهن داریم، باید مراقب باشیم که کلمات و سخنان خود را در زمان مناسب و در مکان مناسب به زبان آوریم.
اهمیت لحن در فن بیان، کمتر از کلمات و زمان و مکان نیست!
سومین ویژگی فن بیان استفاده و به‌کارگیری لحن و شیوه مناسب برای بیان سخنان است. در واقع ما برای حرف زدن باید تن صدا و لحن مناسب با موقعیت را استفاده کنیم.
یک درخواست، زمانی می تواند محترمانه باشد که حاوی کلمات محترمانه همراه با لحنی محترمانه باشد. بسیار پیش می آید که فردی کلمات محترمانه ای را برای گفت و گو انتخاب می کند ولی با لحنی تهاجمی آن را بیان کرده است.
طبیعی است که چنین مکالمه ای نمی تواند یک مکالمه ماهرانه باشد چرا که همان طور که چیزی که ما می گوییم مهم است، چگونگی گفتن هم مهم است و چه بسا اهمیت بیشتری داشته باشد. پس سومین ویژگی فن بیان لحن و تن صدا و چگونگی بیان است.
نداشتن فن بیان قوی چه آسیبی به فرد می زند؟
دکتر آنت معتقد است به علت آموزش ندیدن افراد، فن بیان در اکثر آن ها نیاز به تقویت کردن دارد. تصور کنید فردی را که فن بیان و سخنوری خوبی ندارد و در خوب صحبت کردن و در برقرار کردن ارتباط با دیگران مشکل دارد، توان صحبت کردن در جمع را ندارد، از کلمات مناسب برای انتقال مفهموم مورد نظر خود استفاده نمی کند، با دیگران سخت ارتباط برقرار می کند و مشکلاتی از این دست، بی شک این فرد در زندگی شخصی و کاری خود با مشکلات زیادی رو به رو خواهد کرد از جمله:
در زندگی شخصی خود به دلیل ارتباط نا مناسب با اطرافیان دچار سوء تفاهم های بسیار و به وجود آمدن کدورت های زیادی برخواهد خورد و حال خوب زندگی را از او خواهد گرفت.
در زندگی اجتماعی به علت عدم ارتباطات درست با دیگران، نمی تواند از خود دفاع کند و به راحتی می توانند حق او را بخورند.
اعتماد به نفس او به شدت پایین خواهد آمد و در خیلی از مسائل به موفقیت نخواهد رسید.
بسیاری از موقعیت های شغلی با درآمد خوب را به علت عدم ارتباط با دیگران و مطرح نکردن خود از دست خواهد داد.
به علت ضعف در ارتباط گیری دوستان کمی خواهد داشت و بیشتر اوقات در تنهایی و گوشه گیری به سر خواهد برد.
و بسیاری مشکلات دیگر …
خوب است که برای مطالعه و کسب اطلاعات بیشتر از مقاله زبان بدن چیست؟ کاربرد آن در زندگی و کار در سایت Dr.Mehdi Anet بازدید نمایید.
برای یادگیری فن بیان چه باید کرد؟
برای یادگیری فن بیان باید فرض بر این باشد، که فرد گوینده می داند و می خواهد حرف بزند یعنی کلمات، مفاهیم و پیام او کاملا مشخص است و صرفا می خواهد جنبه های مختلف فن بیان را بداند و به این جمع بندی برسد که چگونه می تواند بر صدا، لحن و شیوه بیان خود مسلط شود تا ارائه بهتری داشته باشد و در زمان سخنرانی بتواند با ذهن مخاطب ارتباط برقرار کرده و او را تحت تسلط ذهنی خود قرار دهد.
مدیریت استرس
یکی از مهارت هایی که سخنران و گوینده باید به آن مجهز باشد مدیریت استرس و تنش عصبی می باشد. به همین دلیل در آموزش فن بیان گوشه ای از تمرینات و تکنیک ها به مدیریت استرس و هیجانات اختصاص دارد. بسیاری از سخنرانان، از نظر گفتاری دچار چالش هستند و فن بیان قوی ندارند، دچار عدم توانایی در سخنرانی به خاطر ضعف در مدیریت استرس می باشند.
کنترل حجم صدا برای بالا بردن فن بیان
برای ارتقا و بالا بردن فن بیان باید به این نکته توجه شود که بدون داشتن یک صدای مناسب و رسا نمی توان انتظار مناسبی از یک فرد برای سخنرانی و انتقال مطلب داشت. چون اگر صدا در زمان ادای کلمات از یک کیفیت مناسب برخوردار نباشد می تواند باعث بی توجهی یا کم توجهی مخاطبان شده و عیار کار را بسیار پایین بیاورد. با تمرینات ساده می توان به ارتقا کیفیت صدا کمک کرد.
بیان کلمات و جمله ها با سرعت مناسب
بیان کلمات و جمله ها با سرعت مناسب می تواند باعث ایجاد توازن و هماهنگی در سخنرانی و بالا رفتن کیفیت فن بیان شود. نکته ای که در زمان سخنرانی و یا گوینده بودن باید مورد توجه باشد این مطلب است که باید بدانیم که هرچند سرعت مناسب مهم است ولی نباید سرعت حرف زدن سخنران در تمام طول یک جمله یا تمام طول سخنرانی یکسان و مشابه باشد جون باعث لطمه دیدن کار می شود.
شیوه تنفس در فن بیان
یکی از عوامل مهم در فن بیان شیوه تنفس فرد سخنران می باشد. چون اولین عاملی که باعث می شود مخاطبان احساس کنند سخنران دچار استرس و اضطراب در سخنرانی شده است شیوه تنفس و نفس کشیدن می باشد. استرس و فشار عصبی معمولا عمق تنفس را کمتر و تعداد آن را افزایش می دهد. برای مرتفع کردن این مشکل، قبل از شروع سخنرانی یا در حین آن فرد باید سعی کند آرامش خود را حفظ کرده و با نفس کشیدن های عمیق به طور متناوب بر شرایط مسلط شود و یا به شکل تمرین این کار را انجام دهد تا بتواند در شرایط مختلف بر اضطراب مسلط شده و تنفس خود را به حالت عادی برگرداند.
کارکرد زبان بدن در کمک به فن بیان
یکی از راه هایی که می تواند باعث بالا رفتن قدرت فن بیان می شود، استفاده از تمام ابزار و وسایلی است که فرد در اختیار دارد و می تواند از آن ها برای جلب توجه مخاطب یا عمق بخشی به سخنان خود استفاده کند که شامل طرز لباس پوشیدن، حرکات چهره و دست ها در زمان سخنرانی و… می باشد.
از حرکات بدن می توان به شکل تغییرات در چهره متناسب با نوع مطالب ارائه شده در سخنرانی برای جلب توجه مخاطب استفاده شود که شرایط مناسب برای اینکار در زمان ادای جملات سئوالی، تعجبی، رضایت و خوشحالی، تمسخر، ناراحتی و… می تواند اتفاق بیفتد و این تغییر حالت چهره می تواند اثر گذاری جملات در شنونده را بالا ببرد.
تعامل ارتباط چشمی با فن بیان
بسیار مهم است که فرد سخنران در هنگام سخنرانی چشمان خود را حرکت دهد و دنبال نقاط امن و به دور از تنش بگردد تا بتواند آرامش خود را باز یابد. حتی در یک جمع چند نفره به اندازه انگشتان دست هم یک یا دو نفر هستند که به فرد سخنران احترام می گذارند و با لبخند به او نگاه کرده و حتی در صورت دوست نداشتن سخنانش با روی خوش به او نگاه می کنند و با حرکت سر سخنان گوینده را تایید می کنند. در سخنرانی ها این افراد می توانند مانند نقاط طلایی باشند که گوینده با نگاه کردن به آن ها می تواند آرامش از دست رفته خود را بدست بیاورد و بر شرایط مسلط شود.
دایره واژگان و تسلط بر معلومات
افرادی که خواهان بالا بردن قدرت فن بیان خود هستند باید دایره واژگان خود را گسترش دهند و بدانند که دایره واژگان یکی از عوامل اثر گذار فن بیان می باشد و کسانی که از دایره واژگان خوبی برخوردار می باشند، معمولا بداهه گویان خوبی بوده و برای خیلی از سخنرانی های خود نیاز به متن مکتوب و از قبل تهیه شده ندارند، به خوبی می توانند خود را با شرایط مخاطب سازگار کرده و با او ارتباط برقرار کنند.
همچنین کسانی که دارای معلومات علمی بالایی هستند از دایره واژگان بالایی نیز برخوردار بوده و هیچگاه در استفاده از کلمات مختلف دچار مشکل نمی شوند و می توانند در هر فضایی متناسب با شرایط آنجا از دایره واژگان خود استفاده کرده و با استفاده از آن ها در جمله بندی های خود مطالب خود را به شکل مطلوبی بیان کنند.
فن بیان یعنی اینکه ما بدانیم چه چیزی را در چه زمانی و به چه نحوی بر زبان بیاوریم. فن بیان پر حرفی، حاضر زبانی و یا چرب زبانی نیست و مهارتی فراتر از این موارد است. فن بیان در روابط شخصی و حرفه ای ما بسیار اهمیت دارد و ما برای موفقیت در یک سری از شغل ها نیاز داریم که صرفا به یک استعداد ذاتی اکتفا نکرده و بر روی فن بیانمان کار کنیم.
بدون دیدگاه