ذهن ما در همه حال در دسترس و همراه ماست و همیشه در جاهای مختلف در حال آموختن و دریافت اطلاعات است. باورهای ذهن به طور مستقیم و غیر مستقیم در زندگی انسان تاثیر می‌گذارد اما بر اساس اطلاعاتی که وارد ذهنمان می‌کنیم رفتارها، عادت‌ها و باورهای خود را شکل می‌دهیم.
بسیاری از اطلاعات ممکن است ذهن را درگیر پرسش‌های اضطراب آمیز و مبهم کند؛ این اضطراب‌ها زندگی را مختل می‌کند و انسان را از لذت بردن در زندگی باز می دارد. این عامل موجب می‌شود تا نسبت به تفکرات خود تسلط و تمرکز نداشته باشیم و در کنترل ذهن و انسجام افکار درونی نقش ناخودآگاه کمتری داشته باشیم. دکتر مهدی انت در این مقاله به بررسی و چگونگی کنترل ذهن می پردازد؛ همراه ما باشید.
آشنایی با ذهن
ذهن مجموعه‌ای از توانایی‌های فکری است که شامل هوشیاری، تصورات، ادراک، تفکر، قضاوت، زبان و حافظه می‌شود و معمولا آن را وجود توانایی هوشیار بودن و اندیشه تعریف می‌کنند. ذهن دربرگیرنده قدرت تصور، تشخیص و قدردانی است و مسئولیت پردازش احساسات و عواطف را برعهده دارد که منجر به عملکرد و نوع رفتار افراد می‌شود.
ذهن، موجودات را قادر می‌سازد تا به آگاهی درونی برسند، به خصوص در محیط پیرامونشان برای دریافت و پاسخ به محرک‌های عامل و برخوداری از هوشیاری که شامل تفکر و احساسات می‌شود.
ورودی‌های ذهن می‌تواند به 4 شکل مختلف باشد:
۱.دیدن
۲.شنیدن
۳.صحبت کردن درباره موضوعی
۴.مطالعه کردن درباره چیزی
به طور خلاصه، به هرگونه اطلاعاتی که از دنیای بیرون وارد ذهن می‌شود، ورودی‌های ذهن می‌گوییم. ورودی‌های ذهن علاوه بر اینکه باعث ایجاد افکار و باورهای جدید می‌شود، احساسات را نیز مورد تاثیر قرار می‌دهد، یعنی اگر مثلا زمانی که احساستان خوب است، یک خبر یا یک ویدیوی ناراحت‌کننده تماشا کنید، به‌واسطه این ورودی‌های ذهن، احساس شما از خوب به بد تغییر پیدا می‌کند.
مدیریت ذهن چیست؟
هر کاری که ما خوب انجام می‌دهیم بر اساس پاسخ‌های خودکار است، به عبارت دیگر وقتی خود را برنامه‌ریزی می‌کنید همه چیز از شما پیروی می‌کند. حال اگر بیندیشید که چه چیزی را باید در آینده انجام دهید، مسیر خود را گم می‌کنید، به این ترتیب مدیریت ذهن به شما یاد می‌دهد که چطور وقتی نیاز دارید به پاسخ‌های خود، به طور خودکار نظم دهید و کنترل ذهن داشته باشید.
فرق کسی که با علم مدیریت ذهن آشنایی کامل دارد و آن را در زندگی‌اش پیاده کرده است با یک انسان معمولی فقط یک جمله است: من می‌توانم با وجود مشکلات و مسائل فراوان به خواسته‌ام برسم.
این یک راز است، که افراد عادی را به افراد موفقی که شما در مورد آن‌ها می‌شنوید و می‌خوانید، تبدیل کرده است.
آیا ذهن به مدیریت نیاز دارد؟
از آنجا که ذهن ما بیشترین اثر بر روی روابط، کار و زندگی ما دارد پس مدیریت ذهن می‌تواند بسیار مفید واقع شود. اگر ما بتوانیم بر ذهنمان تسلط یابیم و به گونه‌ای رفتار کنیم که کنترل ذهنمان در دست خودمان باشد به بسیاری از اهداف خود در زندگی دست می‌یابیم.
واقعیت این است که ما در اکثر مواقع تحت کنترل ذهنمان هستیم و ذهن است که ما را کنترل می‌کند. هنگامی که در گذشته گیر کرده‌ایم و یا درگیر ناراحتی‌های گذشته هستیم ذهن است که ما را کنترل می‌کند و آن چه ما در این مواقع انجام می‌دهیم از ضمیر ناخودآگاه ما سرچشمه می‌گیرد.
بسیاری از تصمیم‌های ما در اثر ضمیر ناخودآگاه ذهن ما است که به راستی در بسیاری از اوقات ما به آن‌ها دسترسی نداریم و نمی‌دانیم علت بسیاری از تصمیم‌های ما چه چیزی بوده است. پس بهتر است در انجام هرکاری ذهنمان را مدیریت کنیم و کنترل آن را در دست بگیریم به جای آنکه اجازه دهیم ذهنمان کنترل ما را در دست گیرد.
تصور کنید تصمیم گرفته‌اید کاری را شروع کنید و مدام نگران هستید. از یک طرف این کار، کار مورد علاقه‌تان است و از طرف دیگر نگران این هستید که اگر موفق نشوید چه می‌شود؟
در این موقعیت نگرانی‌ها مانع عملکرد شماست و گاهی باعث می‌شود که شما از تصمیم‌تان منصرف شوید. بنابراین وقتی با کارکرد ذهن آشنا می‌شوید، متوجه خواهید شد که تمام این‌ها طبیعی هستند.
این آگاهی کمک می‌کند در مواقعی که ذهنتان مانع موفقیت شماست، ذهنتان را کنترل کنید، در نتیجه به ذهن خود اجازه نمی‌دهید که با بزرگ نشان دادن این ترس‌ها و افکار مزاحم مانع موفقیت شما شود.
چگونه کنترل ذهن خود را در دست بگیریم؟
افکار منفی هم می‌توانند سودمند باشند. چرا که این فرصت را در اختیار شما می‌گذارند تا به خودتان ثابت کنید واقعا چقدر قوی هستید. به دست آوردن کنترل بر ذهن یک مهارت است که باعث افزایش عزت نفس شما می‌شود.
هر روز سرشار از فرصت‌هایی است که می‌توانید اجازه دهید افکار منفی کنترل زندگی شما را به دست گرفته و آن را نابود کنند. داشتن زندگی شاد درگرو توانایی ما در کنترل ذهن است. افکار منفی را نمی‌توان متوقف کرد.
با این حال، می‌توانید مدت زمانی که آن‌ها در ذهن شما هستند را کنترل کنید. شما هستید که ذهن خود را کنترل کرده و اجازه می‌دهید چیزی به آن وارد و یا از آن خارج شود. به عنوان مثال زمانی که با خود مرتبا اتفاقات منفی را مرور می‌کنید و یا اینکه مرتب در حال صحبت‌های ناامید کننده هستید، به ذهن خود این فرمان را می‌دهید که در جهت اتفاقات منفی جلو برود.
بنابراین می‌توانید کنترل ذهن را به راحتی به دست بگیرید. کنترل ذهن یعنی کنترل تمام ورودی‌ها اعم از: تلویزیون، کتاب، روزنامه، خانواده، خود شما و هر چیز دیگری که اطلاعاتی را وارد ذهن شما می‌کند و به آن جهت می‌دهد.
چرا قادر به کنترل ورودی‌های ذهن خود نیستیم؟
اینکه برخی از ما قادر به کنترل ورودی‌های ذهن خود نیستیم می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد. از استرس و مشکلاتی روحی تا نداشتن اعتماد به نفس و خود باوری می‌تواند منجر به عدم توانایی کنترل افکار شوند. افرادی که از مشکلات روحی، اضطراب و افسردگی رنج می‌برند معمولا با آموزش روش‌های کنترل فکر و ذهن می‌توانند بر مشکلات خود غلبه کنند.
استرس یکی از عواملی است که به صورت دوطرفه می‌تواند بر این موضوع اثرگذار باشد. به این معنی که شما ممکن است به دلیل استرس و اضطراب فراوان امکان دسترسی به قدرت ذهن و کنترل ذهن خود را نداشته باشید.
برعکس این مسئله نیز ممکن است، این که شما به دلیل این که بر ذهن و افکار خود تسلط ندارید ممکن است دچار استرس و اضطراب شوید. در هر صورت مشکلات و مسائل روحی می‌توانند به صورت دوطرفه با کنترل افکار از سوی شما در ارتباط باشند.
چند راهکار برای کمک به کنترل ورودی‌های ذهن
۱. عدم تمرکز طولانی مدت بر موضوعات منفی
اضطراب طولانی مدت از نظر روانی، عاطفی و جسمی ناسالم است. این عامل منجر به پیامدهای طولانی مدت در مغز می‌شود. اگر ذهن شما روی مسائل مثبت متمرکز باشد، به احتمال زیاد نتایج خوبی خواهید گرفت.
به دنبال شواهدی باشید که باور شما را تقویت کند. اگر این افکار ناامیدکننده باشند، زندگی شما نیز به همین روال پیش می‌رود. افکار منفی زیرک‌اند و به صورت ترس، شک یا اضطراب ظاهر می‌شوند.
مطالعه مقاله 8 راه حل ساده برای خلاص شدن از تفکرات منفی در وبلاگ Dr.MahdiAnet را به شما پیشنهاد می دهیم!
۲. توجه و تمرکز
بسیاری از ما روزهای خود را فقط در حال دویدن هستیم. ما سرمان شلوغ است و اهداف مختلفی از چندین حوزه مختلف زندگی داریم. احساس نمی‌کنیم زمانی برای توقف و بوییدن گل رز وجود دارد. با این حال، با یک تلاش متمرکز، می‌توانیم برای آرامش زندگی زمان صرف کنیم. از طریق شیوه‌های زندگی آگاهانه، می‌توانیم شادی و معنای بیشتری در زندگی خود پیدا کنیم. تمرکز و توجه آنقدرها هم که به نظر می‌رسد آسان نیست. این یک عادت است که باید آن را تقویت کنید.
۳. قدر صبح را بدانید
صبح فرصتی عالی برای تمرین ذهن آگاهی شما است. روز تازه شروع شده است، خوب و آرام است و ممکن است لحظاتی را برای خود داشته باشید. به جای این که از رختخواب بیرون بیایید و با عجله کارهای صبحگاهی را انجام دهید، برای چند لحظه بنشینید. ممکن است فقط روی مبل بنشینید و روی تنفس کنترل شده تمرکز کنید یا می‌توانید مدیتیشن نیز انجام دهید. متوجه می‌شوید که انجام این کار کمک می‌کند تا هر روز خود را با تمرکز شروع کنم.
۴. گذراندن زمان بیرون از منزل
گذراندن زمان کمی در خارج از منزل می‌تواند راه دیگری برای دستیابی به تمرکز حواس باشد. برای به دست آوردن نتایج دلخواه نیازی به رفتن به دور دست ندارید. تنها کاری که باید انجام دهید این است که در محله خود قدم بزنید. اگر مسیرهای پیاده‌روی، پارک یا فضای سبز زیبایی دارید، می‌توانند محیط مناسبی را برای ارتباط با طبیعت ایجاد کنید.
۵. مدیتیشن و تمرکز روی یک کار
مدیتیشن هنر ذهن آگاه است. در مدیتیشن، شما برای ارتباط با ذهن خود وقت می‌گذارید. تمرین تنفس کنترل شده و از بین بردن تمام عوامل حواس پرتی مدتی طول می‌کشد. اما می‌تواند از بسیاری جهات مفید باشد و می‌تواند برای آرامش و کاهش استرس نیز عالی باشد.
از مقاله راهکارهایی برای مبارزه با تنبلی و سهل انگاری در وبلاگ Dr.Mahdi Anet بازدید نمایید.
با تقسیم توجه خود برای چندین کار، به هیچ یک از آن‌ها توجه لازم را نمی‌دهید. در واقع، انجام چند کار احتمال اشتباه را افزایش می‌دهد. یک کار را در یک زمان انجام دهید و تمرکز خود را بر روی کار انجام دهید. وقتی کارتان تمام شد، یک استراحت کوتاه داشته باشید و سپس به کار بعدی بپردازید. این یک راه آرام تر و آگاهانه تر برای انجام کارها است و احتمالا عملکرد شما را بهبود می بخشد.
۶. توجه به احساسات و خلاقیت
گاهی اوقات، شما فقط نیاز دارید که احساسات ناخوشایند را به عنوان بخشی از لحظه بپذیرید. ناامیدی، غم، عصبانیت و حسادت را همان طور که هستند بپذیرید و به خود اجازه دهید آن‌ها را احساس کنید. می‌خواهید مراقب باشید تا به احساسات واکنش نشان می‌دهید، اما خوب است که آن‌ها را به خاطر آنچه هستند، بشناسید.
اگر سرگرمی خلاقانه‌ای دارید، این نیز می‌تواند فرصت خوبی برای تمرین کنترل ورودی‌های ذهن باشد. مدتی را صرف کارهایی کنید که از آن لذت می‌برید و فقط در فکر خلاقیت در لحظه باشید. هرچه دوست داشته باشید طراحی کنید، نقاشی کنید، بسازید یا عکس بگیرید. وقتی در حال پیاده روی یا مدیتیشن هستید، ممکن است ایده‌های جدید راحت‌تر به سراغ شما بیایند.
۷. انجام فعالیت‌های ورزشی مورد علاقه
تمرکز در کارهای مورد علاقه، راحت ترین کار است. با یافتن فعالیتی که از آن لذت می‌برید، می توانید ذهن خود را به طور کامل درگیر کنید. این‌ها تنها عاداتی هستند که دریافته‌ایم برای افزایش تمرکز حواس مفید هستند. اما چیزهای مختلف برای افراد مختلف مؤثر است. وقتی متمرکز باشید و در زمان حال باشید، احساس می کنید کنترل جدیدی بر زندگی خود به دست آورده اید.
به شما مطالعه مقاله مهم‌ترین تاثیرات ورزش در زندگی و کار! در وبلاگ دکتر آنت را پیشنهاد می‌دهیم.
۸. نوشتن افکار مزاحم
یکی از جالب ترین روش های کنترل ذهن این است که دفتر و قلمی آماده در کنارتان داشته باشید. هر فکر مزاحم و خارج از برنامه که سراغتان می‌آید را بنویسید و بگویید بعدا به تو رسیدگی می‌کنم! این روشی فوق العاده برای مدیریت ذهن است.
شاید ابتدای کار کمی خسته کننده باشد، اما این از بهترین و موثرترین راه‌های کنترل ذهن خود است که به مرور زمان کمک شایانی به شما خواهد کرد. این کار باعث می‌شود با کمترین انرژی دوباره به مسیر تمرکز و حواس جمعی برگردید.
آخر روز به لیستی از افکار مزاحم که یادداشت کرده اید نگاه بیندازید. تعجب می کنید که چه افکار بی موردی در زمانی اشتباه به سراغ شما آمده اند. این یکی از بهترین راهکارها برای پاسخ به پرسش چگونه ذهن را کنترل کنیم می باشد. از همین الان شروع کنید! مهم ترین قدم، قدم اول است.
۹. توجه به کیفیت خواب
یکی دیگر از راه‌های کنترل ذهن بالا بردن کیفیت خواب است. به خصوص خواب شبانه. خواب با کیفیت (نه الزاما طولانی) بر کارایی ذهن و کنترل فکر تاثیر دارد!
بی خوابی سبب کاهش تمرکز و کنترل ذهن است و علائمی مثل خستگی، استرس، حال ناخوشایند و تغییر خلق و خو را به همراه دارد.
۱۰. روش عنکبوتی
این مورد روشی است که به حواس پرتی کمک می‌کند تا بیشتر تمرکز داشته باشیم. اگر تار عنکبوت تکان بخورد عنکبوت واکنش نشان می‌دهد. اما تا وقتی چند بار این کار را انجام دهید عنکبوت عکس العملی نشان نمی‌دهد و می‌فهمد که حشره‌ای در دام و تور آن نیست.
شما هم این روش را یاد گرفته و انجام دهید تا ذهن خود را پرورش دهید و در مقابل حواس پرتی تسلیم نشوید. مثلا وقتی صدای بلندی می‌آید نباید حواستان پرت شود و باید روی یک هدف تمرکز داشته باشید.
یکی از روش‌های کنترل ذهن این است که وقتی متوجه عوامل حواس پرتی می شوید به آن‌ها توجه نکنید! مشکل ما این است که به عوامل حواس پرتی دامن می زنیم، آن‌ها را گسترش می‌دهیم تا کلا از مسیر خارج شویم.
اما بر اساس تکنیک‌های مدیریت ذهن، حتی اگر موردی باعث پرت شدن حواستان شود باید دوباره به مسیر قبلی برگردید و بر حواس خود متمرکز باشید.
۱۱. فکر کردن به بدترین اتفاق
اگرچه در نگاه اول این کار به نظر مسخره می‌آید و می‌تواند منجر به نشخوار فکری بیشتر شود. اما هنگامی که به بدترین اتفاقات افتاده فکر می‌کنید و سپس به این فکر کنید که شما توانستید آن اتفاق سخت را پشت سر بگذارید و بر مشکلات پیروز شوید. اعتماد به نفس و امیدتان افزایش می‌یابد. این کار باعث می‌شود که شما متوجه این موضوع شوید که می‌توانید ذهن خود را کنترل کنید و آن را در هنگام مشکلات و سختی‌ها آرام سازید. فکر کردن گذرا به اتفاقات سخت گذشته می‌تواند به کاهش نگرانی‌های شما کمک کند.
۱۲.خوشبینی
شاید شما فکر کنید که دقیق بودن و منطقی نگاه کردن به توانایی‌های ذهنی خود برای کنترل ذهن، موضوعی کلیدی است. اما طبق مطالعات انجام شده، ثابت شده است که خوش بین بودن نسبت به توانایی‌ها و استعدادهای خود باعث کنترل بهتر ذهن می‌شود. این خوش بین بودن می‌تواند به عنوان یک انرژی مثبت به شما کمک کند تا کنترل بهتری برروی ذهن و افکار خود داشته باشید و بتوانید بهتر از قبل ذهن خود را مدیریت کنید.
برای خوش بین بودن، سعی کنید به خود بگویید که موفق خواهید شد و این جمله را بارها و بارها در ذهن خود تکرار کنید. حتی هنگامی که به شدت ذهن مشوش و مشغولی دارید و به این جمله اعتقاد ندارید باز آن را تکرار کنید. همچنین زمان هایی را که توانسته اید ذهن خود را مدیریت کنید، به خودتان یادآوری کنید. یادآوری این موضوع که مثلا امروز توانستم ذهن خود را مدیریت کنم و همان طور که می‌خواستم آن را کنترل کنم، باعث می‌شود که تمرکز شما نسبت به ذهن و احساساتتان بیشتر از قبل شود.
پارت پنجم اپدیت 31 اردیبهشت
۱۳.برنامه ریزی مناسب
اگر برای آنچه که در زندگی می خواهید و اهداف خود یک برنامه منظم و مناسب داشته باشید دیگر ذهنتان درگیر و مشوش نخواهد ماند. با داشتن مسیر روشن و واضح دیگر نگرانی و دغدغه فکری نخواهید داشت. نگرانی ها و دغدغه های ذهنی می تواند در دراز مدت به شما آسیب برساند. پس با برنامه ریزی و هدف گذاری مسیر زندگی خود را مشخص کنید و از دغدغه‌های ذهنی خود بکاهید.
۱۴.تنبیه برای عدم کنترل ذهن
اگر نتوانستید ذهن خود را در موقعیت‌های مختلف کنترل کنید و یا افکار منفی را نتوانستید از ذهن خود دور کنید، خودتان را تنبیه کنید. درست همان طور که پاداش دادن به موفقیت‌ها می‌تواند به کنترل بهتر ذهن کمک کند، تنبیه کردن در هنگام شکست‌ها نیز می‌تواند باعث شود که در آینده بهتر بتوانید ذهن خود را مدیریت کنید. مطالعات نشان می‌دهد که تهدید به تنبیه می‌تواند افراد را به سمت کنترل ذهن سوق دهد.
۱۵.مداومت و تمرین
شرط اساسی رسیدن به موفقیت تمرین و مداومت در تکرار آن است. باور داشته باشید که موفقیت یک شبه به دست نمی‌آید، اما دست نیافتنی هم نخواهد بود. با تمرین و تکرار مداوم تمرینات، می‌توانید توانایی خود را در کنترل ذهن ارتقا دهید و به زودی به تونایی‌های بی‌نظیری دست پیدا کنید.
بدون دیدگاه