ارزیابی عملکرد کسب و کار به طور منظم، کاری بسیار ضروری و مهم است. این ارزیابی کسب و کار به ما امکان میدهد بفهمیم چه زمانی، چه چیزی باید تنظیم شود، تا خطرات و ریسکهای کسب و کار ما کاهش یابد و شانس آیندهای روشنتر را برای موفقیت کسب و کار ما رقم بزند. دکتر مهدی آنت در ادامه به توضیح این موضوع پرداخته است!
ارزیابی عملکرد چیست؟
ارزیابی عملکرد یک کارمند در یک دوره زمانی خاص و با هدف ارزیابی روشهای بهبود موفقیت آنها اشاره دارد.
این فرآیند معمولا در محل کار به صورت سالانه یا سه ماهه نشان داده میشود که شامل ارزیابی عملکرد هر کارمند در برابر مجموعه اهداف تعیین شده برای آن سال یا سهماهه است.
دکتر آنت ارزیابی کسب و کار را، پی بردن به مهارتها، نقاط قوت و ضعفهایی یک کارمند، میداند که به کمک ارزیابی عملکرد، تعیین افزایش و ارتقاء دستمزد او مشخص میکند.
ارزیابی عملکرد مزایا و ویژگیهایی برای کسب و کار دارد از جمله:
- تعریف اهداف شرکت به وضوح
- ارائه بازخورد در زمان واقعی و موثر به همه اعضای تیم کاری
- افزایش عملکرد و بهرهوری کارمندان
- ارائه دید کلی در مورد کارهای ضد تولید و بی اثر
- بهبود تعامل کارمندان و حفظ کارکنان
- همسویی عملکرد فردی با اهداف شرکت
- تبدیل نیروی کار به یک مزیت استراتژیک
7 روش ارزیابی عملکرد
1) مدیریت بر اساس هدف
در این روش، مدیران و کارمندان به منظور شناسایی، برنامهریزی، سازماندهی و ابلاغ اهداف موفقیت با هم همکاری میکنند.
مدیر اهداف مطلوبی را که باید تحقق یابد را مشخص نموده و مسئولیت اصلی آن را از نظر نتیجهای که از او انتظار میرود را به کارمند میدهد.
طی جلسات منظم، مدیر و کارمند درباره پیشرفتهای انجام شده بحث میکنند. سپس کارفرما میتواند از این شاخصهای پیشرفت به عنوان راهنمای اندازهگیری و ارزیابی عملکرد کارمند استفاده کند.
2)مقیاس رتبهبندی رفتاری
این روش غالبا به عنوان موثرترین مورد تصور میشود، زیرا هم مزایای کیفی و هم کمی فرآیند ارزیابی عملکرد را به همراه دارد.
در سیستم مقیاس رتبهبندی رفتاری، کارفرما عملکرد کارمند را با نمونههای رفتاری خاص که با رتبهبندی عددی سنجیده میشود، مقایسه میکند.
این روش به هر دو فرم اندازهگیری کمی و کیفی دسترسی دارد، در حالی که کیفیتهای نامشهود کارکنان را نیز در سیستم رتبهبندی گنجانده است.
مقیاس رتبه بندی رفتاری در ارائه استانداردهای روشن، بهبود بازخورد و ارائه تجزیه و تحلیل دقیق جهت ارزیابی عملکرد و ارزیابی سازگار موفق بوده است.
3) روش انتقادی
در این روش، یک کارفرما یک کارمند را بر اساس برخی حوادث معروف به ” حوادث مهم” ارزیابی میکند و مشخص میشود، که کارمند موفق بوده یا در انجام هر کاری شکستخورده است.
در طول این فرآیند، ارزیاب یک دفتر دیجیتالی یا فیزیکی نگهداری میکند، که در آن اطلاعات مربوط به حوادث مختلف را در آن ذخیره میکند، بنابراین اگرچه این فرآیند به صورت دستی است، اما برای رشد فردی کارمندان مفید بوده و سبب پیشرفت آنها خواهد شد.
4)روش ارزیابی عملکرد کارمندان
در این روش، کارکنان را در موقعیتهای مختلف اجتماعی ارزیابی میکند. از کارمندان تقاضا میشود در تمرینات موقعیتی همانند (کارگروهها، شبیهسازیها،تمرینات نقشآفرینی و غیره) شرکت کنند، زیرا هدف آنها برجستگی موفقیت بالقوه آنها در نقشهای مختلف و داشتن مسئولیتهای مختلف است.
اگرچه این فرآیند میتواند در مورد خصوصیات شخصی کارمند و موفقیت آنها مفید باشد، اما همچنین میتواند منجر به یک رقابت ناسالم بین کارمندان نیز بشود.
شما میتوانید برای مطالعه بیشتر و کسب اطلاعات مفیدتر از مقاله مفهوم ارزش گذاری در کسب و کار چیست؟ در وبلاگ Dr. mahdianet بازدید کنید.
5)ارزیابی عملکرد روانشناختی
این روش بهویژه هنگام تعیین پتانسیل ناشناخته کارکنان بسیار مفید است، زیرا به ارزیابی عملکرد و نتایج کارمندان بیش از نتایج کار گذشته آنها متمرکز است.
در این روش، روانشناسان واجد شرایط آزمایشات مختلفی را بر روی کارمندان، از جمله مصاحبههای عمیق، آزمایشهای روانشناسی و بحثهای خصوصی انجام میدهند.
این آزمایشات با هدف شناسایی احساسات، عقل و سایر ویژگیهای مرتبط با یک کارمند انجام میشود که میتواند عملکرد آینده آنها را در یک سازمان تحت تاثیر قرار دهد.
اگرچه این روش كامل و واضح است، اما بدیهی است كه میتواند روندی آهسته، پیچیده و پرهزینه باشد.
6) روش حسابداری منابع انسانی (هزینه)
روش حسابداری هزینه شامل، تجزیه و تحلیل عملکرد یک کارمند از طریق منافع پولی است که برای شرکت به همراه دارد.
این اندازهگیری معمولا با مقایسه هزینه حفظ کارمند با مزایای پولی سازمان از آن کارمند مشخص احراز میشود.
بنابراین این روش، بسیاری از فاکتورها، از جمله متوسط خدمات، واحد کیفیت، هزینههای سربار، روابط بین فردی و غیره را شامل میشود.
با این وجود، مشکل اصلی آن، وابستگی زیاد به کیفیت تجزیه و تحلیل، هزینه، سود و همچنین قدرت حافظه بازبینی کننده است.
7) بازخورد 360 درجه
یک بحث رایج در صنعت این است که روش ارزیابی عملکرد سالانه منسوخ شده و دیگر کاربردی ندارد.
کارکنان برای ایجاد انگیزه و علاقه به یادگیری از نتایج ارزیابی عملکرد خود، به ارتباط مداوم با رهبران تیم و مدیران و فرایندهای بازخورد مداوم به بازخورد 360 درجه نیاز دارند.
در روش بازخورد 360 درجه، چندین ارزیابی کننده در ارزیابی عملکرد یک فرد دخیل هستند.
بازخورد کارمند توسط کلیه عوامل سازمان که با وی تعامل دارند، از جمله مافوق، همتایان، زیردستان و حتی مشتریان جمعآوری میشود. که معمولا این بازخورد توسط پرسشنامهای آنلاین انجام میشود، که به طور خاص برای این منظور طراحی شدهباشد.
وقتی هر کارمند در شرکت از سوی مدیران، همتایان، مشتریان و تامین کنندگان خود ارزیابی شود و در ارزیابی خود به طور منظم شرکت کند، در نتیجه تجزیه و تحلیل عملکرد موثر و شفافیت متنوع را تضمین میکند.
چرا باید به ارزیابی کسب و کار خود بپردازیم؟
استفاده از شاخصهای صحیح برای ارزیابی عملکرد کسب و کار، راهی مطمئن برای تشخیص این است که آیا در مسیر رشد کسب و کار هستید یا خیر. اینها قابل ارزیابی، ملموس و قابل فهم هستند و حدسیات را از فرایند کنار میگذارند.
میتوانید هر مرحلهای که در حال حاضر در آن هستید را با همین بازه زمانی در ماه یا سال گذشته مقایسه و ارزیابی کنید. مهمتر از همه، میتوانید با استفاده از این اعداد، شکل موفقیتتان در یک سال آینده را پیشبینی کنید.
وقتی میخواهیم کارهای درست و اشتباه کسب و کارمان را بفهمیم، نگاه به گذشته بسیار خوب است، اما مهمترین نکته این است که از آموختههای گذشته درس بگیریم و برای بهبود آینده از آنها استفاده کنیم.
با استفاده از شاخصهای درست میتوانید کارهایی که در گذشته از عهده آنها برآمدهاید را به درستی ارزیابی کنید و نقاط عطف کارتان را تشخیص دهید. ایجاد یک سبک کسب و کار معقول در ابتدای سرمایهگذاری شما به این معنا نیست که اینشیوه برای همیشه کارا و پایدار خواهد ماند. ارزیابی عملکرد کسب و کار باید با هدف رسیدن به نتایج زیر انجام شود:
- نقاط قوت و ضعف کسب و کار خود را بشناسید.
- ارزیابی عملکرد تیم را بررسی نمایید.
- اهداف جدیدتری را تعیین کنید.
- وظایف و مسئولیت ها را قاطعانه به اعضای تیم واگذار کنید.
- سهم بازار و جریان نقدی افزایش مییابد.
- برای هر ضعف یا چالشی که درک می کنید، یک برنامه اقدامی ایجاد کنید.
چه شاخصهای برای ارزیابی کسب و کار مهم هستند؟
شاخصهای زیادی برای ارزیابی عملکرد کسب و کار مهم است، اما برخی از آنها به صورت کلی برای ارزیابی کسب و کار مفید هستند. اهمیت این شاخصها تا حد زیادی به این بستگی دارد که چه نوع کسب و کاری دارید و در چه حوزهای فعالیت میکنید.
ارزیابی عملکرد کسب و کار باید درباره موارد زیر انجام شود:
- درآمد ماهانه
- فروش ماهانه
- نرخ تبدیل علاقهمندان به مشتری
- نرخ برنگشتن مشتری یا انصراف او از خرید
- بازدیدکنندگان منحصربهفرد در هر ماه
- و….
این آمارها بیشترین اهمیت را برای کسب و کارتان دارند، زیرا دیدی کلی از پیشرفت درست کارها به شما میدهند. این شاخصها بسیار گسترده هستند و مسئولیت ارتقای عملکرد شما را بر عهده دارند، یعنی در واقع مسئول سرازیر کردن پول به حساب بانکی شما هستند.
در ادامه به بررسی دو شاخص مهم ارزیابی کسب و کار میپردازیم:
درآمد ماهانه
درآمد ماهانه شاخصی است که هر کسب و کاری باید آن را برای سنجش و پیشبینی رشد، ارزیابی کند. این دقیقا همان عددی است که به شما میگوید چقدر پول به کسب و کار شما وارد میشود و قطعا خیلی نگران آن هستید. بدون استفاده از این شاخص، حتی نمیتوانید ابتداییترین تحلیلها را درباره کسب و کارتان انجام دهید.
قسمت قابل تغییر در این شاخص، بازه زمانی است. اگرچه بعضی شرکتها تصمیم میگیرند درآمدشان را در بازه سالانه بررسی کنند، اما ارزیابی کسب و کار ماهانه موثرتر است. شما میتوانید نحوه نوسان درآمد خود را پس از اجرای تبلیغات یا استراتژیهای مختلف بازاریابی مشاهده کنید و سپس میتوانید روش تحلیل آن استراتژیها و استفاده به موقع از آنها را یاد بگیرید.
برای یافتن این اعداد فقط باید به دفترها و حسابهای بانکی خود نگاهی بیندازید. اگر حسابدار دارید، از او سوال کنید. این کار خیلی ساده، اما واقعا مهم است.
فروش ماهانه
این شاخص هم مثل مورد قبلی برای ارزیابی کسب و کار مهم است. مقدار فروش به شما نشان میدهد چقدر فروختهاید و چقدر درآمد کسب کردهاید، اما هم زمان نکات مهمی را کنار عدد درآمدتان نشان میدهد، زیرا این شاخص مقدار فروش را تحلیل میکند، نه مقدار پول و درآمد را.
این شیوه باعث میشود درآمد خود را بررسی کنید و بفهمید که آیا مجموعهای از فروشهای کوچک داشتهاید یا چند فروش بزرگ و اساسی. با این کار میتوانید نوع مخاطبی که باید هدف قرار دهید را مشخص کنید و برنامه بازاریابی خود را بهینه کنید.
همچنین میتوانید از این طریق مشتریانی پیدا کنید که امکان فروشهای بزرگ را برایتان فراهم کنند. آنوقت میتوانید بهعنوان تشکر، قیمت ویژهای به آنها پیشنهاد دهید.
کسب اطلاعات بیشتر درباره راه های موفقیت در فروش را در مقاله اهمیت استراتژی فروش خوب در موفقیت کسب و کار در سایت مهدی آنت بخوانید.
منظور از KPI چیست؟
KPI یا Key Performance Indicator به معنای شاخص کلیدی ارزیابی عملکرد است. در واقع ابتدای کار و فرایندهای مختلف شاخصهای مهم و کلیدی برای کسب و کارمان را مشخص میکنیم و در نهایت میسنجیم تا چه اندازه توانستهایم با عملکرد خود به این شاخصها نزدیک شویم.
اگر بخواهیم در یک جمله بگوییم KPI چیست، باید این گونه بگوییم شاخصهای عملکرد در واقع متغیرهای قابل اندازهگیری هستند که میتوانیم براساس آنها میزان موفقیت یک سازمان در رسیدن به اهداف تعریف شده را بسنجیم.
مراحل و نحوه ایجاد شاخص کلیدی عملکرد (KPI)
برای ایجاد شاخصهای ارزیابی عملکرد که بتوانیم به درستی از آنها استفاده کنیم باید مراحل و استانداردهایی را پشت سر بگذاریم که رعایت درست هر کدام از آنها اهمیت زیادی دارد. برای ایجاد یک KPI باید 5 مرحله را در نظر بگیرید و گام به گام پیش بروید.
هدفگذاری
بدون شک مرحله اول و مهمترین گام مربوط به هدفگذاری درست است. در این مرحله باید ببینیم با ایجاد شاخص کلیدی ارزیابی عملکرد دنبال چه اهداف هستیم و به چه چیزی میخواهیم برسیم. برای هدفگذاری صحیح و تعیین شاخصهای کلیدی عملکرد میتوان از مدلهایی چون مدل SMART استفاده کرد.
مشخص کردن عوامل موفقیت
برای رسیدن به نتایج دلخواه عواملی وجود دارند که با در نظر گرفتن آنها یا درست پیش میرویم یا تحقق اهداف تعریف شده تضمین شده حتمی خواهد بود. مرحله دوم در ایجاد شاخصهای کلیدی (KPI) و ارزیابی عملکرد تعیین عوامل موفقیت است.
اگر این عوامل به درستی انتخاب شوند با اجرای درست فرایندها، مدیریت صحیح، نظارت اصولی و تلاش دقیق میتوانید برای رسیدن به نتایج مطلوب امیدوار باشید. عوامل موفقیت میتواند برای کسب و کارهای مختلف متفاوت باشد و طبیعتا این عوامل باید به صورت شخصیسازی شده و سفارشی تعیین شوند.
ایجاد KPI براساس عوامل موفقیت
مشخص کردن عوامل موفقیت بخشی از مراحل ایجاد یک KPI خوب است و قطعا هر عاملی نمیتواند یک شاخص کلیدی باشد. در واقع KPIها به ما نشان میدهند که چقدر در تعیین عوامل موفقیت درست عمل کردهاید. ما در این مرحله باید براساس عوامل موفقیت، KPIهای خودمان را تعریف میکنیم ولی سنجش اصلی این شاخصهای کلیدی و ارزیابی عملکرد در مرحله پنجم رخ میدهد.
گردآوری شاخصها
در هر مرحله از فرایند بررسی شاخصهای کلیدی عملکرد و ارزیابی کسب و کار ممکن است شاخصهایی چون تعداد بازدید از صفحات، تعداد بازدیدکنندگان، میزان فروش، تعداد نصب، تعداد کلیک، تعداد دانلود، تعداد تماس و… به دست آورید که حتی گاهی به تنهایی معنا و مفهومی ندارند، اما وقتی در کنار نتایج دیگر قرار میگیرند میتوانند به خروجیهای زیادی رسید.
محاسبه شاخصهای کلیدی
در مرحله آخر زمان آن رسیده که شاخصهای سنجش خود را اندازهگیری کنیم. معمولا شاخصهای ما به صورت نرخ، نسبت، درصد یا میانگین نشان داده میشوند. KPIهای را باید نوعی متریک بدانیم که قابلیت اندازهگیری دقیق دارند و به ما نشان میدهند چقدر در رسیدن به نتایج موفق بودیم و ارزیابی عملکرد ما چطور بوده است.
ارزیابی و سنجش هر کدام از KPIها میتواند به صورت متناوب در بازههای زمانی هفتگی یا ماهیانه اندازهگیری شود.
این آمارها مهم است، زیرا نه تنها موفقیتها و دستاوردهای شما را تا زمان حال نشان میدهد، بلکه میتوانید کارهایی که در آینده میتوانید انجام دهید را هم پیشبینی کنید. داشتن بینش خوب نسبت به مسیر کسب و کار یکی از قدرتمندترین ابزارهایی است که باید در اختیار داشته باشید.
اعداد مختلفی وجود دارند که نکات مفیدی درباره کسب و کار و ارزیابی عملکرد به شما میگویند. پس میتوانید با تمام این اعداد، تصویری کاملا واقعی از کسب و کار خود ترسیم کنید. پس از رسیدن به این تصویر، میتوانید تغییراتی برای دستیابی به رشد انجام دهید.
برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنیم از مقاله استرس و اضطراب! چگونه از اثرات مخرب آنها رها شویم؟ در وبلاگ دکتر مهدی انت بازدید نمایید.
صرف وقت و تجسم شکل واقعی موفقیت، میتوانید بر موفقیت کسبوکارتان در دنیای واقعی هم اثر بگذارید و پولی که در حساب بانکی دارید را افزایش دهید، اما شاخصها به شما نشان میدهند که موفقیت بسیار فراتر از این موارد است. از شاخصهااستفاده کرده و با ارزیابی عملکرد، کسب و کار خود را کنترل کنید.
بدون دیدگاه